The Resounding Silence of the Katyn Memorial

PASI EDU is proud to feature this essay by Krzysztof SroczyÅ„ski, a young Polish scholar. It’s an enhanced version of his contribution to a national initiative sponsored by the Polish government titled “The Polish Heart Broke: KatyÅ„ 1940”. The essay is two-fold. It outlines the tragic events at KatyÅ„, where up to 22,000 Polish officers were executed by the Soviets, and then describes the struggle Polish Americans are engaged in to maintain the integrity of the KatyÅ„ monument in Jersey City, New Jersey. The essay consists of two parts — an English version followed by a Polish version. We’re sure you’ll find it to be highly informative and compelling.

The Resounding Silence of the Katyn Memorial

Essay by Krzysztof Sroczynski

The Katyn Massacre stands as one of the most tragic events in Polish history – one that, despite its scale and devastating impact, has been met with a resounding silence over the years. Speaking loudly, we often encountered silence; the silence of institutions, the silence of the world, which in time became as deafening as the stories of the cruelty of this crime itself.

The mass murders of 22,000 Polish officers, policemen, officials, and intellectuals as a result of the NKVD actions remain a symbol of the evil perpetrated by the Soviet Union under Joseph Stalin’s leadership. Poles had to fight for survival in camps in Kozielsk, Starobielsk, and Ostaszkow, where many were murdered before they even reached execution sites like Katyn.

Drawing upon information from various sources – from media reports, scientific publications, to family accounts passed from generation to generation, I reconstruct a shocking image of the conditions in which innocent people were held. Among the sources were also recordings of the testimonies of the victims who survived Katyn. I also draw on the knowledge of members and friends of the PASI – Polish American Strategic Initiative, including journalists and individuals involved in the defense of the Katyn Memorial in Jersey City, New Jersey.

In this essay, I aim to show how important it is to remember these events. This is incredibly crucial, as forgetting history exposes us to the repetition of past mistakes.

The massacre in Katyn was part of a larger campaign of terror against the Polish intelligentsia, seen by the Soviets as a potential threat to their power in Poland. Executions were carried out in response to the decision of the Polish government-in-exile to establish the Polish Army in France, which was to cooperate in Europe along with the Allies. Poles were initially transported between camps, where they were held until their death sentence. They were terrified, as they didn’t know what awaited them.

Being in the camps was a struggle for the Poles. A struggle for life. The Poles knew that they were in prisoner-of-war camps, transit camps. In Kozielsk, a total of about 5-6 thousand prisoners of war were held. They lived in horrific conditions, cramped, dirty, and disorderly, lacking water and food. They were forced to do murderous physical work, constantly beaten and abused by the guards. Physical exhaustion was accompanied by psychological torment, and instead of sleep at night, they were subjected to torture and brutal interrogations. Only completely morally corrupt human beasts could commit such acts. Among the few were guards whose conscience, unable to continue this madness, unable to bear the weight of their actions, eventually led to suicide.

In the Starobielsk camp, which held about 4,000 prisoners, and in Ostaszkow, holding about 8,000 prisoners, similar conditions prevailed. These camps were less organized than the one in Kozielsk. Especially the camp in Ostaszkow, where even the prisoner list was not fully recorded. Such poor organization of the camp favored prisoner escapes. A good example can be Stefan Suchy and his colleague, who jumped out of the train near Dawidow during their transport from the camp to the execution site. It was a desperate attempt, as after this event death by gunshot was almost certain. Thanks to unimaginable luck, however, both managed to survive.

Prisoners contact with families was difficult, if not impossible. Correspondence was strictly controlled by the NKVD, and many letters never reached their recipients. Even so, some prisoners managed to establish secret contacts with their families through the local population. Such cases, however, were rare.

Poles, despite the difficult conditions, tried to support each other. They organized lectures, discussions, and prayers, and even symbolically celebrated Easter. These joint actions helped maintain the spirit of resistance and hope for the future. Some of them managed to smuggle letters to their families, describing life in the camp and the exhausting conditions they had to endure.

Prisoners were transported to Katyn by trains and buses, in groups of several dozen people. The buses had painted-over windows and the prisoners were watched over by soldiers with bayonets fixed to the ends of their weapons. The NKVD guards emphatically did not want to allow escapes – the whole operation was to be kept secret. Upon arrival, the prisoners were forced to kneel at the edge of mass graves and received a shot in the back of the head. Their bodies, under the impact of the recoil, fell into the grave back down.

The mass graves were discovered only in 1943 by the Germans, who conducted exhumations there. The information they obtained about Soviet responsibility for the Katyn massacre was passed on to American intelligence. In the same year, President Franklin D. Roosevelt was informed by his advisor, George Earle, based on the collected evidence, that the Soviets were responsible for the crime.

Although the discovery of mass graves in Katyn in 1943 provoked a wave of outrage in the international arena, Western allies, including Great Britain and the United States, decided to keep silent about the perpetration of the Katyn Crime, so as not to risk the alliance with the USSR. The Soviets consistently denied their responsibility and blamed Nazi Germany. At the same time, both the German and the American side had information indicating Soviet responsibility for the Katyn Crime.

At that time, information about the actual perpetration of the Katyn Crime was not widely available. The US government-maintained silence about its knowledge of this crime, even as the evidence began to accumulate. Only after the end of World War II, during the Cold War, did the issue of the Katyn Crime begin to be discussed more widely, and accusations against the Soviets gained momentum.

The Soviet Union admitted responsibility for the Katyn crime only in 1990, when Mikhail Gorbachev issued a statement confirming that it was the NKVD that was responsible for the massacre. Despite this, the shadow of loud silence still looms over this crime. For years, the truth about Katyn was hidden, silenced, and even denied – both on the international stage and within the country. This silence was not merely a product of politics or historical manipulation – it was also a form of denial, forgetting, and reluctance to confront the brutal truth.

The Katyn Crime, although long hidden, is permanently engraved in the memory of Poles as a symbol of the nation’s tragic past during World War II. It is a story of unimaginable suffering during the Soviet occupation.

Katyn comes alive in numerous studies, publications, films, which in various ways evoke the memory of the terrible fate of those who died there. These stories still live in the hearts of the victims’ families, who never cease in their search for truth and justice for their loved ones. The tragic history of Katyn, even though the Soviets admitted guilt, is not fully resolved. Questions still arise about the number of victims and circumstances of the crime. In the 21st century, both in Poland and in the world, awareness of the Katyn Crime is growing. Memory of it is preserved through various kinds of commemorations, such as monuments, museums, or annual ceremonies.

Katyn is a horrifying reminder of the brutality of war and the cruelty of totalitarianism. This harsh lesson from history, though full of pain, teaches us how important historical memory and truth are in building a society that respects human rights. The “loud silence” of this crime, though unimaginable and painful, is an integral part of its history. Regardless of the amount of evidence, number of witnesses, and scale of the crime, this silence seems as loud as the facts themselves.

With this reflection on the tragedy of Katyn, we move on to the specific form of its commemoration. Many monuments, museums, and initiatives have been created to honor the memory of the Katyn Crime and its victims. One of them is the Katyn Monument in Jersey City, unveiled in 1991 – an unshakeable symbol of this unimaginable tragedy.

Created by the Polish artist – Andrzej PityÅ„ski, it depicts a soldier with his eyes and hands bound, pierced by a bayonet. This striking sight forces one to stop and reflect, bringing to mind the brutality of history. But this place is more than just a memento of the Katyn Crime.

It is a symbol of the fight for truth and justice, valuable virtues that have often cost Poles their lives. Values ​​that must constantly be defended, even here, in America. An example of this struggle are the numerous attempts to relocate or obscure the monument, which have met with violent opposition from the Polish diaspora and all those for whom historical truth is important.

Each such action is like an additional bayonet blow, an attempt to destroy memory, a distortion of history. But just as Poles didn’t allow themselves to be destroyed in Katyn, so the memory of this crime will not perish, and the monument in Jersey City will be an unwavering guardian of truth.

Comparing this monument to the Statue of Liberty, one can see a similarity in their missions. The Statue of Liberty, gifted to Americans by France, symbolizes freedom and democracy, hope and dreams. The Katyn Memorial is a symbol of memory, truth, and justice. Together, they remind us of the values that are the foundation of a free society and that we must protect, regardless of the consequences.

The memorial also reminds us that we must face all forms of violence and injustice, no matter who perpetrates them. Thus, it becomes a symbol of commitment to truth, reminding everyone who sees it of the Katyn tragedy and what can happen when we neglect the truth.

Its symbolism is even stronger when we see it in photos against the backdrop of the burning WTC towers after the attack on September 11, 2001. These two symbols – the Katyn Memorial and the WTC – remind us of two tragedies. Both related to the death of innocent people, deserve memory and respect, but above all, they teach us that regardless of our history, we must respect the right to life and truth.

Every attempt to cover, move, or obscure the monument is actually a fight for truth, a reminder that memory is necessary for freedom and democracy. The saying “those who do not remember history are condemned to repeat it” has particular significance in the context of this monument.

It reminds us of those who died in Katyn, but also of those who died during the attacks on September 11, and those who may still die if we do not defend the truth and freedom. The Katyn Memorial is a call to uphold truth and respect for history, which are the foundation of our freedom and democracy.

It’s not just a reminder of the past, but also a warning about the future – about what can happen when we allow truth to be ignored and history to be forgotten. Situated in a place that is a witness to many other stories and symbols of freedom – with a view of the Hudson River and the silhouettes of New York – the monument is a constant reminder of the need to fight for truth and justice.

It is a challenge for all of us to remember the crimes of the past and learn from them so as not to repeat the same mistakes. The Katyn Memorial in Jersey City is not just a tribute to the victims of the Katyn Crime, it is also a constant reminder of how important it is for history not to be distorted or forgotten. Every attempt to cover up the truth about Katyn is as painful as the bayonet blows dealt to Polish officers. But just as they did not surrender, so the memory of them and the truth about their fate will not be defeated.

The monument in Jersey City, visible from afar, tells us that truth has its power and tenacity. Even if they try to obscure it, move it, or question its existence, its meaning and message will not disappear. The monument remains a symbol that conveys the truth about a crime that should never have taken place.

At the same time, the monument is a symbol of resistance. Resistance against forgetting, against attempts to distort history, against injustice. It is a symbol showing that values such as truth, memory, and justice are priceless and must be defended, regardless of the consequences.

It is also a place that gives us hope. Despite numerous attempts to obscure or relocate it, the Monument still stands in its place, proudly overlooking Manhattan, reminding everyone of the crime that should never be forgotten. It is proof that the truth will always find a way to come to light, regardless of adversity.

The Katyn Memorial in Jersey City is not just a tribute to the victims. It also symbolizes the relentless fight for truth, justice, and memory – values that are the foundation of every free society.

It’s not just a stone, but a living message that reminds us that, regardless of how painful the truth may be, we should never allow it to be distorted or forgotten. This is an important message that we should pass on to future generations, so they always remember the victims of the Katyn crime.

The photo depicts the Katyn Monument in Jersey City against the backdrop of the terrorist attack on the World Trade Center.

The photo is of a plaque featuring an image of the Virgin Mary, placed on the Katyn Monument, commemorating the WTC attack.

Acknowledgments

I would like to express my deep gratitude to all the people who contributed to the creation of this essay.

I direct my thanks to my father, Piotr Sroczyński, for his invaluable assistance in organizing and coordinating the entire project.

I cannot fail to mention my grandmother, Halina Sroczyńska, and grandfather, Bohdan Sroczyński. Your commitment and invaluable substantive help were priceless, and I owe stylistic insights also to my grandmother and father.

I would like to express my appreciation to the PASI – Polish American Strategic Initiative organization from California and Jeanne Daly from Jersey City, New Jersey, for their substantive support and for providing articles and materials that allowed me to delve into the topic.

Jeanne, thank you for countless hours of fruitful conversations and consultations.

I also think gratefully of Małgorzata Ciuraszkiewicz from New York, thanks to whom I was able to establish contact with key people who helped in the implementation of this project.

I cannot forget my younger brother, Maksymilian Sroczyński, who stood by my side throughout the entire process of creating this essay. His support, kindness, and help in searching for information on the Internet were immensely valuable.

Without your support, knowledge, and commitment, I would not have been able to realize this ambitious endeavor. I sincerely thank you all for everything.

Biographical Note

Krzysztof Sroczyński, born on August 9, 2005, is an exceptional young man whose passion for science was instilled in him by his father, an academic lecturer, mentor, and the creator of many scientific initiatives, not only in Poland, but also in Europe and the United States. This early exposure to the fascinating world of science and technology has shaped Krzysztof as a young scientist, innovator, and educator.

Since 2018, he has been a key member of the F44 Red Science Club, a science club founded by his father, recognized by the Financial Times as a Champion and Pioneer of digitization. The club became a platform for Krzysztof to initiate and lead various projects, showcasing his leadership abilities. Krzysztof attends the mathematics and computer science program at the Academic High School in Poland, but thanks to his commitment and perseverance, he has gained knowledge and skills that exceed the standard curriculum at this level of education. He has often undertaken tasks and projects that are successfully carried out by first-degree computer science students.

In addition, he passionately shares his knowledge by conducting various workshops in game development and programming for children, students, and other age groups, thus strengthening his status as a young innovator and leader.

Krzysztof’s activities are not limited to Poland. He is gradually developing his contacts and projects in the United States, conducting remote conversations and meetings with various native people from the USA.

His achievements include many projects, including “HaloEdge” – autonomous electric vehicle races, and “Biohand Project” – a bionic hand project. These innovative initiatives have been presented at national academic conferences many times, for which he received numerous awards and distinctions, including the prestigious scholarship of the Prime Minister for the highest results in the school year and scholarships from the NoCodeX company for scientific achievements.

He also uses his energy and passion to contribute to environmental protection. He was an active participant in many ecological initiatives, such as “Climate Connect” and “Clean Tatras”, where he worked closely with the organizers, helping to build awareness of environmental protection and natural resources.

Krzysztof’s passion does not end with science and technology. His interests are diverse and include foreign languages, dancing, mountain hiking, playing the guitar, cycling, and volleyball. Krzysztof SroczyÅ„ski is a young man who, regardless of his age, is determined to achieve his ambitious goals. His attitude, courage, and consistency in action are inspiring, and his contribution to the development of science and technology is already contributing to progress in these fields.

Głośne Milczenie Pomnika Katyńskiego

Zbrodnia KatyÅ„ska jest jednym z najtragiczniejszych wydarzeÅ„, jakie przytrafiÅ‚y siÄ™ Polakom – jednym, które pomimo swej skali i druzgocÄ…cego efektu, na przestrzeni lat spotkaÅ‚o siÄ™ z gÅ‚oÅ›nym milczeniem. MówiÄ…c gÅ‚oÅ›no, czÄ™sto spotykaliÅ›my siÄ™ z milczeniem; milczeniem instytucji, milczeniem Å›wiata, które z czasem stawaÅ‚o siÄ™ równie donoÅ›ne co same opowieÅ›ci o okrucieÅ„stwie tej zbrodni.

Masowe morderstwa dokonane na 22 tysiącach polskich oficerów, policjantów, urzędników i inteligencji w wyniku działań NKWD, do dzisiaj są symbolem zła, jakiego dopuścił się Związek Sowiecki pod przewodnictwem Józefa Stalina.

Polacy musieli walczyć o przetrwanie w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, gdzie wielu z nich zostało zamordowanych, jeszcze zanim trafili do miejsc rzezi takich jak Katyń.

OpierajÄ…c siÄ™ na informacjach pochodzÄ…cych z różnych źródeÅ‚ – od doniesieÅ„ medialnych, poprzez publikacje naukowe, aż po relacje rodzinne przekazywane z pokolenia na pokolenie, odtwarzam wstrzÄ…sajÄ…cy obraz warunków, w których przetrzymywano niewinnych ludzi. WÅ›ród źródeÅ‚ znalazÅ‚y siÄ™ także nagrania z zeznaniami ofiar ocalaÅ‚ych z Katynia. Korzystam także z wiedzy czÅ‚onków i przyjaciół PASI – Polish American Strategic Initiative, w tym dziennikarzy i osób zaangażowanych w obronÄ™ pomnika KatyÅ„skiego w Jersey City, New Jersey.

W niniejszym eseju pragnę ukazać, jak istotne jest, aby pamiętać o tych wydarzeniach. Jest to niezwykle ważne, ponieważ zapominając o historii, narażamy się na powtarzanie popełnionych wcześniej błędów. 

Masakra w Katyniu była częścią większej kampanii terroru przeciwko polskiej inteligencji, uważanej przez Sowietów za potencjalne zagrożenie dla ich władzy w Polsce. Egzekucje zostały dokonane w odpowiedzi na decyzję polskiego rządu na uchodźstwie o utworzeniu Armii Polskiej we Francji, która miała współdziałać w Europie wraz z aliantami. Polacy na początku rozwożeni byli po obozach, w których byli przetrzymywani aż do momentu skazania ich na śmierć. Byli przerażeni, bo nie wiedzieli co ich czeka.

Przebywanie w obozach było dla Polaków walką. Walką o życie. Polacy wiedzieli, że przebywali w obozach jenieckich, przejściowych. W Kozielsku przetrzymywanych było w sumie około 5-6 tysięcy jeńców wojennych. Żyli w potwornych warunkach, ciasno upakowani, w brudzie i nieładzie, brakowało wody i jedzenia. Zmuszani byli do morderczej pracy fizycznej, stale bici i maltretowani przez strażników. Zmęczeniu fizycznemu towarzyszyło dręczenie psychiczne, a w nocy zamiast snu, poddawani byli torturom i brutalnym przesłuchaniom. Do takich czynów dopuścić się mogły tylko całkowicie zepsute moralnie ludzkie bestie. Do nielicznych należeli strażnicy, którym sumienie nie pozwalając kontynuować tego szaleństwa, nie mogąc znieść ciężaru swoich czynów, wiodło ostatecznie do samobójstwa.

W obozie w Starobielsku liczącym ok. 4 tysiące jeńców oraz w Ostaszkowie, przetrzymującym ok. 8 tysięcy jeńców, panowały podobne warunki. Obozy te były słabiej zorganizowane niż obóz w Kozielsku. Zwłaszcza obóz w Ostaszkowie, gdzie nawet lista jeńców nie była w pełni spisana. Tak słaba organizacja obozu sprzyjała ucieczkom jeńców. Dobrym przykładem może być Stefan Suchy i jego kolega, którzy wyskoczyli z pociągu w okolicy Dawidowa, w czasie transportowania ich z obozu do miejsca kaźni. Była to desperacka próba, gdyż po tym zdarzeniu śmierć przez postrzał była niemal pewna. Dzięki niewyobrażalnemu szczęściu obaj zdołali jednak przeżyć.

Kontakty jeńców z rodzinami były utrudnione, jeśli nie niemożliwe. Korespondencja była ściśle kontrolowana przez NKWD, a wiele listów nigdy nie docierało do odbiorców. Mimo to, niektórym jeńcom udawało się nawiązać tajne kontakty z rodzinami za pośrednictwem miejscowej ludności. Takie przypadki były jednak rzadkie.

Polacy, mimo trudnych warunków, starali się wzajemnie wspierać. Organizowali wykłady, dyskusje i modlitwy a nawet symboliczne świętowanie Wielkiej Nocy. Te wspólne działania pomagały zachować ducha walki i nadzieję na przyszłość. Niektórzy z nich zdołali przeszmuglować do rodziny listy opisujące życie w obozie i wyniszczające warunki, w których przyszło im żyć.

Więźniowie byli przewożeni do Katynia pociÄ…gami i autobusami, w grupach po kilkadziesiÄ…t osób. Autobusy miaÅ‚y zamalowane szyby a więźniowie pilnowani byli przez żoÅ‚nierzy z bagnetami zatkniÄ™tymi na koÅ„cach ich broni. Strażnicy NKWD zdecydowanie nie chcieli pozwolić na ucieczki – caÅ‚a operacja miaÅ‚a być utajniona. Na miejscu więźniowie byli zmuszani do klÄ™kniÄ™cia na krawÄ™dzi masowych grobów i otrzymywali strzaÅ‚ w tyÅ‚ gÅ‚owy. Ich ciaÅ‚a, pod wpÅ‚ywem odrzutu, wpadaÅ‚y do grobu plecami do doÅ‚u.

Masowe groby zostaÅ‚y odkryte dopiero w 1943 roku przez Niemców, którzy przeprowadzili tam ekshumacje. Zdobyte przez nich informacje na temat sowieckiej odpowiedzialnoÅ›ci za masakrÄ™ w Katyniu zostaÅ‚y przekazane do amerykaÅ„skiego wywiadu. W tym samym roku, prezydent Franklin D. Roosevelt zostaÅ‚ poinformowany przez swojego doradcÄ™, George’a Earla, na podstawie zebranych dowodów, że Sowieci sÄ… odpowiedzialni za zbrodniÄ™.

Choć odkrycie masowych grobów w Katyniu w 1943 roku wywołało falę oburzenia na arenie międzynarodowej, alianci zachodni, w tym Wielka Brytania i Stany Zjednoczone, zdecydowali się zachować milczenie na temat sprawstwa Zbrodni Katyńskiej, aby nie narażać sojuszu z ZSRR. Sowieci konsekwentnie zaprzeczali swojej odpowiedzialności i zrzucali winę na hitlerowskie Niemcy. Równocześnie, zarówno niemiecka, jak i amerykańska strona posiadała informacje wskazujące na sowiecką odpowiedzialność za Zbrodnię Katyńską.

W tamtym czasie informacje na temat rzeczywistego sprawstwa zbrodni katyńskiej nie były szeroko dostępne. Rząd USA utrzymywał milczenie na temat swojej wiedzy dotyczącej tej zbrodni, nawet gdy dowody zaczęły się kumulować. Dopiero po zakończeniu II wojny światowej, w okresie zimnej wojny, sprawa zbrodni katyńskiej zaczęła być szerzej omawiana, a oskarżenia wobec Sowietów zyskiwały na sile.

ZwiÄ…zek Radziecki przyznaÅ‚ siÄ™ do odpowiedzialnoÅ›ci za zbrodniÄ™ katyÅ„skÄ… dopiero w 1990 roku, gdy MichaiÅ‚ Gorbaczow wydaÅ‚ oÅ›wiadczenie potwierdzajÄ…ce, że to NKWD byÅ‚o odpowiedzialne za masakrÄ™. Mimo tego, cieÅ„ gÅ‚oÅ›nego milczenia wciąż kÅ‚adzie siÄ™ na tÄ™ zbrodniÄ™. Przez lata, prawda o Katyniu byÅ‚a ukrywana, przemilczana, a nawet negowana – zarówno na arenie miÄ™dzynarodowej, jak i wewnÄ…trz kraju. To milczenie nie byÅ‚o jedynie produktem polityki czy manipulacji historycznej – byÅ‚a to również forma negacji, zapomnienia i niechÄ™ci do konfrontacji z brutalnÄ… prawdÄ….

Zbrodnia Katyńska, choć długo skrywana, trwale zapisana jest w pamięci Polaków jako symbol tragicznej przeszłości narodu w czasach II wojny światowej. Jest to historia o niewyobrażalnym cierpieniu podczas sowieckiej okupacji.

Katyń ożywa w licznych badaniach, publikacjach, filmach, które w różny sposób przywołują pamięć o straszliwym losie tych, którzy tam zginęli. Te historie nadal żyją w sercach rodzin ofiar, które nie ustają w poszukiwaniu prawdy i sprawiedliwości dla swoich bliskich. Tragiczna historia Katynia, mimo iż Sowieci przyznali się do winy, nie jest w pełni rozwiązana. Nadal pojawiają się pytania dotyczące liczby ofiar i okoliczności tej zbrodni.

W XXI wieku, zarówno w Polsce jak i na świecie, świadomość o Zbrodni Katyńskiej rośnie. Pamięć o niej jest utrwalana poprzez różnego rodzaju upamiętnienia, takie jak pomniki, muzea czy coroczne uroczystości.

KatyÅ„ to przerażajÄ…ce przypomnienie o brutalnoÅ›ci wojny i okrucieÅ„stwie totalitaryzmu. Ta ciężka lekcja z historii, choć peÅ‚na bólu, uczy nas, jak ważne sÄ… pamięć historyczna i prawda w budowaniu spoÅ‚eczeÅ„stwa szanujÄ…cego prawa czÅ‚owieka. “GÅ‚oÅ›ne milczenie” tej zbrodni, choć niewyobrażalne i bolesne, stanowi nieodÅ‚Ä…czny element jej historii. Bez wzglÄ™du na ilość dowodów, liczby Å›wiadków i skalÄ™ zbrodni, to milczenie wydaje siÄ™ równie gÅ‚oÅ›ne, jak fakty same w sobie.

Z tÄ… refleksjÄ… o tragedii KatyÅ„skiej, przechodzimy do konkretnej formy jej upamiÄ™tnienia. Wiele pomników, muzeów i inicjatyw zostaÅ‚o stworzonych, aby uczcić pamięć o Zbrodni KatyÅ„skiej i jej ofiarach. Jednym z nich jest Pomnik KatyÅ„ski w Jersey City, odsÅ‚oniÄ™ty w 1991 roku – niewzruszony symbol tej niewyobrażalnej tragedii.

Wykreowany przez polskiego artystÄ™ – Andrzeja PityÅ„skiego, przedstawia żoÅ‚nierza z zawiÄ…zanymi oczami i rÄ™koma, przeszywanego bagnetem. Ten przejmujÄ…cy widok zmusza do zatrzymania i refleksji, uÅ›wiadamia brutalność historii. Ale to miejsce to coÅ› wiÄ™cej niż tylko pamiÄ…tka Zbrodni KatyÅ„skiej.

To symbol walki o prawdę i sprawiedliwość, cennych wartości, które niejednokrotnie kosztowały Polaków życie. Wartości, które muszą być ciągle bronione, nawet tutaj, w Ameryce. Przykładem tej walki są liczne próby przeniesienia lub zasłonięcia pomnika, które napotkały na gwałtowny opór Polonii i wszystkich, dla których ważna jest prawda historyczna.

Każde takie działanie to jakby dodatkowe uderzenie bagnetem, usiłowanie zniszczenia pamięci, przekłamanie historii. Ale tak jak Polacy nie dali się zniszczyć w Katyniu, tak pamięć o tej zbrodni nie zginie, a pomnik w Jersey City będzie nieustępliwym strażnikiem prawdy. Porównując ten pomnik do Statuy Wolności, można dostrzec podobieństwo w ich misji. Statua Wolności, podarowana Amerykanom przez Francję, symbolizuje wolność i demokrację, nadzieję i marzenia. Pomnik Katyński to symbol pamięci, prawdy i sprawiedliwości. Razem przypominają o wartościach, które są fundamentem wolnej społeczności i które musimy chronić, bez względu na konsekwencje.

Pomnik przypomina nam również, że musimy stawiać czoła wszelkim formom przemocy i niesprawiedliwości, niezależnie od tego, kto jest ich sprawcą. Staje się więc symbolem zobowiązania do prawdy, przypominającym każdemu, kto go zobaczy, o tragedii Katynia i o tym, co może stać się, gdy pozwolimy na zaniedbanie prawdy.

Jego symbolika jest jeszcze bardziej silna, gdy widzimy go na zdjÄ™ciach na tle pÅ‚onÄ…cych Wież WTC po ataku 11 wrzeÅ›nia 2001 roku. Te dwa symbole – Pomnik KatyÅ„ski i WTC – przypominajÄ… o dwóch tragediach. Obie zwiÄ…zane ze Å›mierciÄ… niewinnych ludzi, zasÅ‚ugujÄ… na pamięć i szacunek, ale przede wszystkim uczÄ… nas, że niezależnie od naszej historii, musimy szanować prawo do życia i prawdÄ™.

Każda próba zakrycia pomnika, przeniesienia go czy zasÅ‚oniÄ™cia, to tak naprawdÄ™ walka o prawdÄ™, o przypomnienie, że pamięć jest niezbÄ™dna dla wolnoÅ›ci i demokracji. Powiedzenie “kto nie zna historii, jest skazany na jej powtarzanie”, ma szczególne znaczenie w kontekÅ›cie tego pomnika.

On przypomina nam o tych, którzy zginęli w Katyniu, ale także o tych, którzy zginęli podczas ataków 11 września, i o tych, którzy mogą jeszcze zginąć, jeśli nie będziemy bronić prawdy i wolności. Pomnik Katyński jest wezwaniem do przestrzegania prawdy i szacunku dla historii, które są fundamentem naszej wolności i demokracji.

To nie tylko przypomnienie przeszÅ‚oÅ›ci, ale również ostrzeżenie o przyszÅ‚oÅ›ci – o tym, co może siÄ™ zdarzyć, gdy pozwolimy na zignorowanie prawdy i zapomnienie o historii. Sytuowany w miejscu, które jest Å›wiadkiem wielu innych historii i symboli wolnoÅ›ci – z widokiem na ZatokÄ™ Hudson i siluety Nowego Jorku – pomnik stanowi ciÄ…gÅ‚e przypomnienie o potrzebie walki o prawdÄ™ i sprawiedliwość.

Jest wyzwaniem dla nas wszystkich, abyśmy pamiętali o zbrodniach przeszłości i wyciągali z nich lekcje, aby nie powtarzać tych samych błędów. Pomnik Katyński w Jersey City to nie tylko hołd dla ofiar Zbrodni Katyńskiej, to również nieustanne przypomnienie o tym, jak ważne jest to, by historia nie była zniekształcana ani zapomniana. Każde próby zakrycia prawdy o Katyniu są równie bolesne, jak ciosy bagnetem zadane polskim oficerom. Ale tak jak oni nie zgłosili kapitulacji, tak samo pamięć o nich i prawda o ich losie nie zostaną pokonane.

Pomnik w Jersey City, widoczny z daleka, mówi nam, że prawda ma swoją moc i nieustępliwość. Nawet jeśli próbują go przesłonić, przenieść czy zakwestionować jego istnienie, to jego znaczenie i przekaz nie znikną. Pomnik pozostaje symbolem, który przekazuje prawdę o zbrodni, która nigdy nie powinna była mieć miejsca.

Jednocześnie pomnik jest symbolem oporu. Opór przeciwko zapomnieniu, przeciwko próbom przekłamania historii, przeciwko niesprawiedliwości. Jest to symbol pokazujący, że wartości, takie jak prawda, pamięć i sprawiedliwość, są bezcenne i muszą być bronione, niezależnie od konsekwencji. Jest to również miejsce, które daje nam nadzieję. Mimo wielokrotnych prób przesłonięcia go lub przeniesienia, Pomnik nadal stoi na swoim miejscu, dumnie patrząc na Manhattan, przypominając wszystkim o zbrodni, która nie powinna nigdy upaść w zapomnienie. Jest to dowód na to, że prawda zawsze znajdzie sposób, by wyjść na światło dzienne, niezależnie od przeciwności losu.

Pomnik KatyÅ„ski w Jersey City nie jest tylko hoÅ‚dem dla ofiar. Symbolizuje on również nieustannÄ… walkÄ™ o prawdÄ™, sprawiedliwość i pamięć – wartoÅ›ci, które sÄ… podstawÄ… każdego wolnego spoÅ‚eczeÅ„stwa.

To nie tylko kamień, ale żyjący przekaz, który przypomina nam, że niezależnie od tego, jak bolesna może być prawda, nigdy nie powinniśmy pozwolić na jej zniekształcenie czy zapomnienie. To ważna wiadomość, którą powinniśmy przekazać przyszłym pokoleniom, aby na zawsze pamiętały o ofiarach zbrodni katyńskiej.

Zdjęcie przedstawia Pomnik Katyński w Jersey City na tle ataku terrorystycznego na World Trade Center.

Zdjęcie tablicy z wizerunkiem Matki Bożej umieszczonej na pomniku Katyńskim, upamiętniające atak na WTC.

Podziękowania

Chciałbym wyrazić głęboką wdzięczność dla wszystkich osób, które przyczyniły się do powstania tego eseju.

Moje podziękowania kieruję do mojego taty, Piotra Sroczyńskiego, za jego nieocenioną pomoc w organizacji i koordynacji całego projektu.

Nie mogę pominąć mojej babci, Haliny Sroczyńskiej i dziadka, Bohdana Sroczyńskiego. Wasze zaangażowanie i cenna pomoc merytoryczna były nieocenione, a babci i tacie zawdzięczam również cenne uwagi stylistyczne.

ChciaÅ‚bym wyrazić swoje uznanie dla organizacji PASI – Polish American Strategic Initiative z Kalifornii oraz Jeanne Daly z Jersey City, New Jersey za ich wsparcie merytoryczne oraz udostÄ™pnienie artykułów i materiałów, które pozwoliÅ‚y mi zgÅ‚Ä™bić temat.

Jeanne, dziękuję za niezliczone godziny owocnych rozmów i konsultacji.

Z wdzięcznością myślę również o Małgorzacie Ciuraszkiewicz z Nowego Jorku, dzięki której mogłem nawiązać kontakt z kluczowymi osobami, które pomogły w realizacji tego projektu.

Nie mogę zapomnieć o moim młodszym bracie Maksymilianie Sroczyńskim, który stał u mojego boku podczas całego procesu tworzenia tego eseju. Jego wsparcie, życzliwość i pomoc w poszukiwaniu informacji w Internecie były niezmiernie cenne.

Bez Waszego wsparcia, wiedzy i zaangażowania nie udałoby mi się zrealizować tego ambitnego przedsięwzięcia. Za wszystko serdecznie Wam dziękuję.

Notka Biograficzna

Krzysztof Sroczyński, urodzony 9 sierpnia 2005 roku, to wyjątkowy młody człowiek, którego pasję do nauki zaszczepił w nim jego ojciec, akademicki wykładowca, mentor i twórca wielu inicjatyw naukowych, nie tylko w Polsce, ale również w Europie i USA. Ta wczesna ekspozycja na fascynujący świat nauki i technologii wpłynęła na kształtowanie się Krzysztofa jako młodego naukowca, innowatora i edukatora.

Od 2018 roku jest kluczowym członkiem F44 Red Science Club, klubu naukowego założonego przez jego ojca, uznawanego przez Financial Times za Championa i Pioniera cyfryzacji. Klub stał się dla Krzysztofa platformą, na której mógł zainicjować i prowadzić różne projekty, pokazując swoje zdolności lidera. Krzysztof uczęszcza na profil matematyczno-informatyczny Akademickiego Liceum Ogólnokształcącego w Polsce, ale dzięki swojemu zaangażowaniu i wytrwałości zdobył wiedzę i umiejętności, które przekraczają standardowy program nauczania na tym poziomie edukacji. Wielokrotnie podejmował się zadań i projektów, które z powodzeniem realizują studenci pierwszego stopnia informatyki.

Dodatkowo, z pasją dzieli się swoją wiedzą poprzez prowadzenie różnorodnych warsztatów z zakresu gamedev czy programowania dla dzieci, studentów oraz innych grup wiekowych, czym umacnia swój status młodego innowatora i lidera.

Działania Krzysztofa nie ograniczają się do Polski. Stopniowo rozwija swoje kontakty i projekty w Stanach Zjednoczonych, prowadząc na odległość rozmowy i spotkania z różnymi osobami natywnymi z USA.

Jego zasÅ‚ugi obejmujÄ… wiele projektów, w tym “HaloEdge” – wyÅ›cigi autonomicznych pojazdów elektrycznych, i “Biohand Project” – projekt bionicznej rÄ™ki. Te innowacyjne inicjatywy wielokrotnie prezentowaÅ‚ na ogólnopolskich konferencjach akademickich, za co otrzymaÅ‚ liczne nagrody i wyróżnienia, w tym prestiżowe stypendium Prezesa Rady Ministrów za najwyższe wyniki w roku szkolnym oraz stypendia firmy NoCodeX za osiÄ…gniÄ™cia naukowe.

SwojÄ… energiÄ™ i pasjÄ™ wykorzystuje także do przyczyniania siÄ™ do ochrony Å›rodowiska. ByÅ‚ aktywnym uczestnikiem w wielu ekologicznych inicjatywach, takich jak “Climate Connect” i “Czyste Tatry”, gdzie z bliska współpracowaÅ‚ z organizatorami, pomagajÄ…c budować Å›wiadomość ochrony Å›rodowiska i zasobów naturalnych.

Pasja Krzysztofa nie kończy się na nauce i technologii. Jego zainteresowania są zróżnicowane i obejmują języki obce, taniec, wycieczki górskie, grę na gitarze, kolarstwo i siatkówkę. Krzysztof Sroczyński to młody człowiek, który, niezależnie od swojego wieku, z determinacją dąży do realizacji swoich ambitnych celów. Jego postawa, odwaga i konsekwencja w działaniu są inspirujące, a jego wkład w rozwój nauki i technologii już teraz przyczynia się do postępu w tych dziedzinach.

Tekst Podziękowań:

Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Drogi Uczestniku,

dzisiaj słowo Katyń nie pozostaje nazwą geograficzną wymawianą w skrytości, lecz niesie wspomnienie o bohaterstwie i poświęceniu. Budzi współczucie, ogromny smutek, ale takie prawdziwy podziw wobec ofiar sowieckiego systemu. Jest ogniwem łączącym pokolenia.

W wielowymiarowym symbolu, jakim jest Katyń kryje się nasza historia naznaczona cierpieniem, daniną życia, krwią przelaną za wolność oraz niepodległą Ojczyzną. Unaocznia się w nim straszliwa prawda o dołach śmierci zarośniętych bezkresnym lasem, tysiącach zabitych strzałem w tył głowy, a także o długich latach kłamstw i walki o godne upamiętnienie ofiar.

Konkurs „Polskie Serce PÄ™kÅ‚o. KatyÅ„ 1940″ scala przeszÅ‚ość z teraźniejszoÅ›ciÄ…. Rok 1940 przynależy do Å›wiata totalitaryzmu, niezliczonych sowieckich zbrodni i cierpienia mieszkaÅ„ców Rzeczypospolitej. Åšwiadomość niesprawiedliwoÅ›ci, zdrady i zakÅ‚amania uksztaÅ‚towaÅ‚a patriotyczne postawy tych, kt6rzy upomnieli siÄ™ o niezależnÄ… OjczyznÄ™. Oni przekazali sztafetÄ™ wolnoÅ›ci kolejnym generacjom.

Należysz do pokolenia urodzonego w pełni demokratycznej i wolnej Polsce. Twoja praca dowodzi, że nie jest Ci obca wiedza o Golgocie Wschodu.

Dumna jestem z Twojego zaangażowania w pielęgnowanie historycznego dziedzictwa, które jest wyrazem Twojego patriotyzmu.

Przyjmij gorÄ…ce podziÄ™kowania za udziaÅ‚ w czwartej edycji Og6lnopolskiego Konkursu ,,Polskie Serce PÄ™kÅ‚o. KatyÅ„ 1940″. Wraz z wyrazami uznania przesyÅ‚am Tobie i Twoim najbliższym serdeczne pozdrowienia, a takie życzenia wszelkiej pomyÅ›lnoÅ›ci.

Elibieta Witek

Marshal of the Sejm of the Republic of Poland

Dear Participant,

Today, the word Katyń is no longer a geographical name whispered in secrecy, but carries memories of heroism and sacrifice. It arouses compassion, immense sorrow, and a deep admiration for the victims of the Soviet system. It is a link that connects generations.

The multifaceted symbol that is Katyń harbors our history, marked by suffering, a tribute of life, and blood spilled for freedom and an independent homeland. It reveals the terrible truth about death pits grown over by endless forests, thousands killed by a shot in the back of the head, and the many years of lies and struggle for a worthy commemoration of the victims.

The competition “The Polish Heart Broke. KatyÅ„ 1940” bridges the past with the present. The year 1940 belongs to the world of totalitarianism, countless Soviet crimes, and the suffering of the inhabitants of the Republic. Awareness of injustice, betrayal, and deceit shaped the patriotic attitudes of those who advocated for an independent homeland. They passed the baton of freedom to subsequent generations.

You belong to the generation born in a fully democratic and free Poland. Your work proves that you are not alien to the knowledge of the Golgotha of the East.

I am proud of your commitment to preserving our historical heritage, which is an expression of your patriotism.

Please accept my heartfelt thanks for participating in the fourth edition of the nationwide competition “The Polish Heart Broke. KatyÅ„ 1940”. Along with expressions of appreciation, I send you and your loved ones my warmest greetings and wishes of every success.

Elżbieta Witek